On July 27, 2022, independent freelance journalists Vedat Örüç and Elif Kurttaş, were attacked while visiting an industrial area with dozens of recycling facilities in Adana, Türkiye. According to a post on Twitter by Vedat Örüç, the journalists entered a plastic recycling facility with permission from a facility’s employee. They were working on a story, interviewing companies importing waste for a Gezegen24 news piece. Turkey is one of the largest importers of plastic waste from the European Union.
The journalists were physically assaulted and threatened to be killed, and their media equipment was confiscated. Örüç and Kurttaş have filed criminal charges against the owners of the facility. According to the journalists’ statements, there were many asylum seekers and immigrants working at the site who appeared to be illegally employed. The journalists alleged that illegal labor exploitations in these facilities may be the motivation behind the attack.
This is not the first time journalists or activists investigating the global plastic waste trade have been attacked or threatened.
In Indonesia, journalists hesitated to investigate waste trade cases due to the potential risk of cancellation of their media permits. Some journalists were reportedly told not to continue their investigations when they found a connection between the plastic waste trade and a senior Indonesian minister and political leader. When the BBC film crew and Nexus3 team covered the story in Bangun village, two persons asked them to stop filming. A similar incident occurred in Tangerang when the PBS Frontline crew was filming illegal dumping sites.
In Malaysia, journalists and activists investigating pollution caused by imported waste have been followed, intimidated, or verbally threatened. One activist had paint splashed on her home by gang members. In another incident, a factory owner was beaten up after he filmed illegal recycling taking place after a facility was raided and sealed by the local authorities.
In addition to attacks on people investigating the global plastic waste trade at sites for imported plastic waste recycling, causing environmental and human harms, the transnational shipment of waste is also linked with illegal activities. Since 2018, INTERPOL has documented a rise in illegal activities associated with the global waste trade. The Global Initiative Against Transnational Organized Crime (GITOC) also reported that shipping plastic waste to countries including Turkey and Indonesia has strong links with organized crime, including illicit trafficking of waste, money laundering, and financial crime.
Freedom of speech and press is critical for understanding the impacts of the global plastic waste trade on people and the environment. Physically attacking and detaining journalists is a clear violation of freedom of the press and freedom of speech.
We, the institutions and organizations named below, stand by the journalists and activists who are investigating the global plastic waste trade, including Vedat Örüç and Elif Kurttaş.
We condemn this attack on freedom of speech and call on the local authorities to investigate this incident fully and transparently.
We demand that both importing and exporting countries acknowledge their complicity in criminal waste trade networks and enact policies to phase down the export of plastic waste, as well as enhance protections for environmental defenders.
The UN General Assembly has adopted a resolution declaring that access to a clean, healthy and sustainable environment is a universal human right, and all States have a duty to scale up commitments to protect the environment based on legal human rights obligations.
Sign On
Turkish Translation
Küresel plastik atık ticareti konusunda araştırma çalışmaları yapan gazeteciler saldırı altında
27 Temmuz 2022'de bağımsız gazeteciler Vedat Örüç ve Elif Kurttaş, Adana'da onlarca geri dönüşüm tesisinin bulunduğu bir sanayi bölgesini ziyaret ederken saldırıya uğradı. Vedat Örüç'ün Twitter'dan yaptığı açıklamaya göre gazeteciler, bir tesis çalışanından izin alarak plastik geri dönüşüm tesisine girdi. Gazeteciler Türkiye, Avrupa Birliği'nin en büyük plastik atık ithalatçılarından biri olduğu için bu durumu araştırmak ve Gezegen24 platformunda yayınlamak üzere plastik çöp ithal eden firmalarla röportaj yapıyorlardı.
Bu araştırma esnasında gazetecilerin de beyanlarından anlaşılacağı üzere, gazeteciler fiziksel saldırıya uğradı ve öldürülmekle tehdit edildi. Bunun yanında gazetecilerin bazı kayıtlarına da el konuldu. Bu olay üzerine Örüç ve Kurttaş, tesis sahipleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Gazetecilerin açıklamalarına göre, sitede çalışan ve yasadışı olarak çalıştırıldığı düşünülen çok sayıda sığınmacı ve göçmen vardı. Gazeteciler, bu tesislerdeki yasadışı emek sömürülerinin saldırının arkasındaki motivasyon olabileceğini iddia etmektedirler.
Bu olay, küresel plastik atık ticaretini araştıran gazetecilerin veya aktivistlerin saldırıya uğradığı veya tehdit edildiği ilk olay değil.
Endonezya'da da benzer bir olayda gazeteciler, medya izinlerinin iptal edilmesi riski nedeniyle atık ticareti davalarını araştırmaktan vaz geçmek zorunda kalmışlardı. Bazı gazetecilere plastik atık ticaretinde üst düzey bir Endonezyalı bakan ve siyasi liderin de karıştığı ilişkiler ağını tespit ettikleri soruşturmalarına devam etmemelerinin söylendiği bildirildi. Olayı araştırmak üzere Endonezya’nın Bangun köyünde bulunan BBC ve Nexus3 kuruluşundan hikayeyi ekibe, iki kişi çekimi durdurmalarını dayatmıştı. Benzer bir olay yine Endonezya Tangerang'da yasadışı çöp boşaltma alanlarını filme alan PBS Frontline ekibinin de başına gelmişti.
Malezya'daki benzer bir olayda, ithal edilen atıkların neden olduğu kirliliği araştıran gazeteciler ve aktivistler kimliği belirsiz kişilerce takip edilmiş ve tehdit edilmişti. Bu olayla bağlantılı olarak araştırma ekibindeki bir aktivistin evi çete üyeleri tarafından korku vermek amacıyla boya ile işaretlenmişti.
Küresel plastik atık ticaretini yerinde araştıran gazetecilere ve buna karşı mücadele edenlere yönelik, çevreye ve insan sağlığına zarar veren kişilerin saldırılarına ek olarak, atıkların sınırı aşan taşınımının da yasa dışı faaliyetlerle bağlantılı olduğu birçok araştırma ile ortaya konulmuştur. INTERPOL, 2018'den bu yana, küresel atık ticaretiyle bağlantılı yasa dışı faaliyetlerde bir artış olduğunu ortaya koymuştur. Uluslararası Örgütlü Suça Karşı Küresel Girişim (GITOC), Türkiye ve Endonezya dâhil çeşitli ülkelere plastik atık göndermenin, yasadışı atık kaçakçılığı, kara para aklama ve mali suçlar dâhil olmak üzere organize suçlarla güçlü bağları olduğunu ortaya koymuştur.
Hem ithalatçı hem de ihracatçı ülkelerin, atık ticaret ağlarındaki suç faaliyetlerini göz ciddiye alarak plastik atık ticareti faaliyetlerini azaltacak politikaların yanı sıra çevre savunucuları için korumayı artırmalarını talep ediyoruz.
BM Genel Kurulu, temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevreye erişimin evrensel bir insan hakkı olduğunu ve tüm devletlerin yasal insan hakları yükümlülüklerine dayalı olarak çevreyi koruma taahhütlerini artırma görevi olduğunu bildiren bir kararı kabul ettiğini hatırlatarak, aşağıda adı geçen kişi, kurum ve kuruluşlar olarak, aralarında Vedat Örüç ve Elif Kurttaş'ın da bulunduğu küresel plastik atık ticaretini araştıran gazeteci ve aktivistlerin yanında olduğumuzu belirtiriz.
İfade ve basın özgürlüğü, küresel plastik atık ticaretinin insanlar ve çevre üzerindeki etkilerini anlamak için kritik öneme sahiptir. Gazetecilere fiziksel saldırı ve alıkoyma, basın ve ifade özgürlüğünün açık ihlalidir. İfade özgürlüğüne yapılan bu saldırıyı kınıyor ve yerel ve ulusal makamları bu olayı tam ve şeffaf bir şekilde soruşturmaya çağırıyoruz.
Statement endorsed by [Destekleyiciler (Alfabetik sırayla)]:
- Alison Waliszewski, 5 Gyres Institute
- Anne Aittomaki, Plastic Change
- Break Free From Plastic
- Carissa Marnce, Global Alliance for Incinerator Alternatives
- Cassia Patel, Oceanic Global
- Cheryl Auger, Ban SUP (Single Use Plastic)
- Christine Liang, Southern Institute of Technology, NZ
- Daru Setyorini, Ecoton, Indonesia
- Dave Henson, Occidental Arts and Ecology Center
- Emily Frost, APPA
- Geo Damin, Poovulagin Nanbargal
- Gilbert Kuepouo, CREPD Cameroon
- Greenpeace Mediterranean
- Jackie Nuñez, The Last Plastic Straw
- Jan Dell, The Last Beach Cleanup
- Jim Puckett, Basel Action Network
- Judith Enck, Beyond Plastics
- Julia Cohen, Plastic Pollution Coalition
- Lia Mai Torres, Center for Environmental Concerns - Philippines Inc
- Manue Martinez, Maunga to Moana Consulting
- Mariana Linares, Fronteras Comunes
- Marit Stinus-Cabugon, Philippines
- Matt Peryman, Aotearoa Plastic Pollution Alliance
- Mouli Venkatesan, Independent
- Neil Tangri, Global Alliance for Incinerator Alternatives
- Nusa Urbancic, Changing Markets Foundation
- Piotr Barczak, Polish Zero Waste Association
- Pua Lay Peng, Persatuan Tindakan Alam Sekitar Kuala Langat / Kuala Langat Environment Action Association
- Rob Buurman, Recycling Netwerk Benelux
- Romilly Cumming, NZ Ministry for the Environment
- Savad Rahman, KUWJ
- Sedat Gündoğdu, Microplastic Research Group, Turkey
- Shannon Smith, FracTracker Alliance
- Sonia S Mendoza, Mother Earth Foundation Philippines
- Trisia Farrelly, Political Ecology Research Centre, Massey University, NZ and Aotearoa Plastic Pollution Alliance, NZ
- Virginia Comolli, Global Initiative against Transnational Organized Crime (GI-TOC)
- Xuan Quach, Vietnam Zero Waste Alliance
- Yobel Novian Putra, Global Alliance for Incinerator Alternatives
- Yuyun Ismawati, Nexus3 Foundation
- Yvette Arellano, Executive Director, Fenceline Watch
